Bạn đã biết chứng tiền sản giật ở bà bầu?

Care with Love – Tiền sản giật  ở bà bầu là một trong 5 tai biến sản khoa hàng đầu tại Việt Nam cùng với băng huyết sau sinh (tỷ lệ tử vong chiếm 31%), nhiễm trùng hậu sản, vỡ tử cung và uốn ván rốn. Đối với tai biến sau sinh tiền sản giật tỷ lệ tử vong ở mẹ là 16% và ở con là 30%.

Tai biến tiền sản giật là gì?

Tiền sản giật là do huyết áp cao và protein dư thừa trong nước tiểu sau 20 tuần của thai kỳ. Tai biến này thường chỉ gây ra tăng khiêm tốn trong huyết áp.Tuy nhiên, nếu không điều trị có thể dẫn đến nghiêm trọng, biến chứng cho cả mẹ và em bé, thậm chí gây tử vong.

Tuy vâyh, việc chữa bệnh chỉ là để sinh em bé. Nếu được chẩn đoán sớm trong thai kỳ, sẽ phải ấn định một lựa chọn, và bác sĩ cần phải cho phép thêm thời gian để thai trưởng thành, không đặt thai nhi vào yếu tố nguy cơ và biến chứng nghiêm trọng. Tai biến này có thể khiến bà bầu phải kết thúc thai kỳ sớm, kể cả phải sinh non để tránh nguy cơ biến chứng nặng và tử vong cho mẹ.

Ai là người dễ mắc tai biến này?

Đây là biến chứng bất thường khi mang thai do nhiễm độc thai nghén, chiếm tỉ lệ 6-8% số phụ nữ mang thai thường xảy ra sau tuần lễ thứ 20 của thai kỳ và biến mất hoàn toàn sau sinh. Tuy nhiên, nó có thể xuất hiện sớm hơn, trước tuần thứ 20 của thai kỳ, trong những trường hợp đa thai và thai trứng. Nếu xảy ra trước tuần thứ 28 thường diễn tiến nặng hơn là các rối loạn xảy ra sau tuổi thai này.

Bênh này thường xuất hiện ở những thai phụ mang thai lần đầu, phụ nữ béo phì, có bệnh như bệnh thận, bệnh basedow, bệnh tiểu đường, thai trứng, có bệnh lý mạch máu từ trước…

Triệu chứng

Tiền sản giật có thể phát triển dần dần nhưng thường tấn công bất ngờ, sau 20 tuần của thai kỳ, có thể từ nhẹ đến nặng. Nếu huyết áp bình thường trước khi mang thai, dấu hiệu và triệu chứng có thể bao gồm:

-Cao huyết áp – 140/90 milimét thuỷ ngân (mm Hg) hoặc cao hơn – thu được trong hai lần, ít nhất sáu giờ nhưng không quá bảy ngày xa nhau.

-Dư thừa protein trong (protein) nước tiểu.

-Nhức đầu nặng.

-Thay đổi trong tầm nhìn, bao gồm giảm tạm thời của thị giác, mờ mắt hoặc ánh sáng nhạy cảm.

-Đau bụng trên, thường là dưới xương sườn bên phải.

-Buồn nôn hoặc ói mửa.

-Chóng mặt.

-Giảm lượng nước tiểu.

-Tăng cân đột ngột, thường là nhiều hơn 2 pound (0,9 kg) trong một tuần.

– Sưng phù khi mang thai, đặc biệt là ở mặt và tay. Tuy nhiên sưng phù không được xem là một dấu hiệu đáng tin cậy của biến chứng sản khoa này bởi vì nó cũng xảy ra ở nhiều thai kỳ bình thường.

Liên hệ với bác sĩ ngay lập tức hay đi đến phòng cấp cứu nếu bị đau đầu nặng, mờ mắt hoặc đau nặng ở bụng. Bởi vì đau đầu, buồn nôn, và đau nhức được khiếu nại ở mang thai thông thường, rất khó để biết khi nào có triệu chứng nào  đặc biệt là nếu mang thai lần đầu. Nếu lo ngại về các triệu chứng, liên hệ với bác sĩ.

Nguyên nhân

Tiền sản giật được sử dụng để gọi toxemia, bởi vì nó được cho là gây ra bởi một loại độc tố trong máu của một người phụ nữ mang thai. Lý thuyết này đã được loại bỏ, nhưng các nhà nghiên cứu vẫn chưa xác định nguyên nhân gây thật sự. Nguyên nhân có thể  bao gồm:

-Thiếu máu chảy vào tử cung.

-Thiệt hại cho các mạch máu.

-Một vấn đề với hệ thống miễn dịch.

-Chế độ ăn uống nghèo.

-Các rối loạn huyết áp cao khi mang thai

-Tiền sản giật được phân loại là một trong bốn bệnh cao huyết áp có thể xảy ra trong thai kỳ. Ba loại kia là:

+ Có thai tăng huyết áp. Phụ nữ có huyết áp cao có thai tăng huyết áp, nhưng không có protein dư thừa trong nước tiểu. Một số phụ nữ tăng huyết áp khi có thai.

+ Tăng huyết áp mãn tính. Tăng huyết áp mãn tính là bệnh cao huyết áp xuất hiện trước 20 tuần của thai kỳ hoặc kéo dài hơn 12 tuần sau khi sinh. Thông thường, cao huyết áp mãn tính có mặt – nhưng không được phát hiện trước khi mang thai.

+ Tiền sản giật chồng lên cao huyết áp mãn tính. Thuật ngữ này mô tả những phụ nữ có huyết áp cao mãn tính trước khi mang thai và sau đó phát triển ngày càng tồi tệ huyết áp cao và protein trong nước tiểu trong khi mang thai.

Biến chứng thường gặp

Hầu hết phụ nữ khó sinh gặp triệu chứng này, khi nặng hơn thì càng có nhiều rủi ro cho bản thân và con. Các biến chứng thường gặp gồm

Thiếu lưu lượng máu đến nhau thai có ảnh hưởng đến động mạch đưa máu tới nhau thai. Nếu nhau thai không nhận đủ máu, em bé có thể nhận được ít oxy và chất dinh dưỡng ít hơn. Điều này có thể dẫn đến làm chậm tăng trưởng, sinh con nhẹ cân, sinh non và khó thở cho em bé.

Bong nhau thai: làm tăng nguy cơ bong nhau thai, trong đó nhau thai bị tách ra khỏi thành trong của tử cung trước khi sinh. Bong nặng có thể gây chảy máu nặng, có thể đe dọa mạng sống cho cả mẹ và bé.

Hội chứng HELLP. HELLP – viết tắt của tán huyết (sự phá hủy của các tế bào máu đỏ), men gan cao và số lượng tiểu cầu thấp – hội chứng có thể nhanh chóng trở thành đe dọa cho cả mẹ và bé. Các triệu chứng của hội chứng HELLP bao gồm buồn nôn và nôn, đau đầu và đau bụng trên bên phải.Hội chứng HELLP là đặc biệt nguy hiểm bởi vì nó có thể xảy ra trước khi có dấu hiệu hoặc xuất hiện triệu chứng.

Khi không được kiểm soát, sản giật – chủ yếu là tiền sản giật cộng với cơn co giật có thể phát triển.Các triệu chứng bao gồm đau bụng trên bên phải, nhức đầu dữ dội, các vấn đề tầm nhìn và sự thay đổi trong tình trạng tâm thần, chẳng hạn như sự tỉnh táo giảm.Sản giật có thể làm hỏng vĩnh viễn cơ quan quan trọng, bao gồm thận, gan và não. Nếu không điều trị, có thể gây hôn mê, tổn thương não và tử vong cho cả mẹ và bé.

Phòng ngừa tiền sản giật cho bà bầu

Khám thai định kỳ: Mặc dù chứng bệnh có vẻ nghiêm trọng nhưng đa số các trường hợp bị nhẹ có thể kiểm soát được bằng cách đi khám đều đặn.

Tăng cân hợp lý: Nguy cơ của bệnh là bị béo phì, do vậy bà bầu nên có một chế độ ăn uống lành mạnh và cân đối sẽ giúp giảm nguy cơ mắc bệnh.

Ăn nhạt: Ăn nhạt tốt cho tim mạch và giúp hạn chế phù nề nên loại trừ được khả năng mắc bệnh.

Nằm nghiêng: Bà bầu nên chọn tư thế nằm thoải mái nhất và nằm nghiêng được đánh giá là tư thế thoải mái hơn cả. Tư thế này giúp máu qua thai nhi dễ dàng hơn.

Điều trị tiền sản giật

Trường hợp nhẹ bà bầu có thể điều trị bệnh bằng cách nghỉ ngơi, ăn nhạt, khám thai định kỳ 2 lần/tuần để kiểm tra huyết áp, xét nghiệm nước tiểu và kiểm tra tình trạng phát triển của thai nhi.

Nếu bị nặng bà bầu phải nhập viện và tuân thủ theo chỉ định của bác sỹ. Với tuổi thai trên 34 tuần có thể sẽ được chỉ định bấm ối sinh non để bảo toàn tính mạng cho cả mẹ và con.